.فهرست تفصیلی مجموعه مقالات سوّمین همایش کشوری قرآن و طب سلامت روان از منظر قرآن، سنت و طب
سلامت روان از منظر قرآن؛ سنت و طب 3
مائده شجرات- احمد عزیزی
بررسی تاثیر آموزش مفاهیم قرآنی بر ویژگیهای اخلاقی، رفتاری، روانی 21
زهره رحیمی- جمال امینی- فردین غریبی
آداب زناشویی و بهداشت نسل در فرامین اسلامی و آموزه‌های پیامبر اسلام (ص) 35
هدی احمری طهران- دکتر احمد کچویی- زهرا عابدینی- زکیه السادات هانی- مریم جافریان- محمد نوروزی
بررسی مقدماتی رابطه خوش‌بینی و نگرش مذهبی در دانشجویان دانشگاه اصفهان 39
عاطفه حیرت- مهری هندیانپور
قرآن، روان‌شناسی و اپتومتری 53
فریبا احمدی
اثربخشی آموزش صبر بر اضطراب، افسردگی و شادکامی 94
فریده حسین ثابت
بررسی تأثیر حفظ قرآن بر سلامت روان افراد حافظ قرآن شهرستان دزفول 109
مهرداد اکبری
ص: 2
بررسی نگرش و عملکرد پرستاران نسبت به مراقبت از بیمار براساس 119
ثریا مهدوی- سوسن رحیم‌زاده- بهاره دهقانی- شهلا صفری- زهره اسکندری
بهداشت روان از منظر قرآن، سنت و طب 122
محمد سبحانی‌نیا
بررسی وضعیت نگرش‌های مذهبی و سلامت روان در دانشجویان دانشگاه 146
نعمت ستوده اصل- حجت الاسلام غلامحسین مهدوی‌نژاد
ارتباط بین افسردگی و نگرش نسبت به امور مذهبی در دانشجویان دانشگاه 151
هدی احمری طهران- اکرم حیدری- احمد کچویی- مریم مقیسه- آزاد ایرانی- تهمینه دادخواه تهرانی
بررسی رابطه بین میزان افسردگی و اقامه نماز در دانشجویان دانشکده 163
فرزانه ظاهری- سیمین نزاریان
تجارب استرس و تاثیر مذهب 170
پوران حیدری
سن ازدواج از دیدگاه اسلام و عوامل افزایش آن و راه‌بردهای کاهش آن 183
اشرف سلطانی- شهین حیدری
تغذیه از منظر قرآن، سنت و طب
آداب غذا خوردن در تعالیم اسلامی و میزان رعایت آنها توسط دانشجویان 195
شهین حیدری- صغری علی دلاکی- فریبا مظاهری- زهرا فاتحی- اشرف سلطانی
ص: 3
بررسی مقایسه‌ای میزان افزایش وزن دوران بارداری در زنان باردار روزه‌دار 203
ملیحه مهرمنش- هدی احمری طهران- یاسر تبرایی- طوبی کمالیان
تاثیر مصرف محلول عسل روی پاسخ سلولهای دستگاه ایمنی و گلوکز 210
لیلا جلیلی- بختیار ترتیبیان
میوه‌های انرژی‌بخش قرآنی برگزیده‌ای از غذای طیب از منظر قرآن و طب 226
زهرا قره‌زاده
تأثیرات روزه‌داری بر سلامتی 238
علی میلانی بناب- حسن مظفری خسروی- مهدیه حسین‌زاده شمسی انار
بررسی انواع نوشیدنی‌ها از دیدگاه قرآن و روایات 250
بهروز کریمی- سجاد رحیمی- رضا محمدزاده- سید حمید حسینی
آثار بهبودی عسل در بیماری مزمن آرتریت روماتوئید 259
آسیه سالاریان
شیر مادر از منظر قرآن، سنت، طب 268
سیده گوهر مصباحی- آمنه یعقوب‌زاده
تطابق توصیه‌های تغذیه‌ای در قرآن و حدیث با علم روز 281
محمد افخمی‌غدا- حسن مظفری
زیتون از منظر قرآن، احادیث و طب 295
طاهره سلیمی- لیلی شهبازی- مهسا خدایاریان- شهناز مجاهد- محمد حسن دهقان‌پور- محمد علی نیکخوی
ص: 4
اثرات مصرف خرما در کاهش دردهای زایمانی و تسهیل زایمان 298
میلانی بناب علی- باقری نسامی نسیم- حسین‌زاده شمسی انار مهدیه- حسابگر منفرد حمیده سادات- شریعتی بافقی سیده الهه
تغذیه از نظر قرآن، سنت و طب 310
احمد آبزن
بررسی مصارف پزشکی زنجبیل به‌عنوان نوشیدنی اهل بهشت 321
افسانه مصلح- شراره وکیل‌زاده
تاثیر روزه‌داری ماه مبارک رمضان بر وزن، فشار خون و برخی 327
محمد قهرمانی- نرگس سرشار- امیر علی قهرمانی
فواید تغذیه با شیر مادر از منظر قرآن 340
خدیجه باقری دهکردی- فاطمه علی اکبری- شهناز مجاهد
عسل شفابخشی رنگارنگ 348
سید روح اللّه نجاری
بررسی تأثیر زنجبیل (کپسول زینتوما) بر شدت درد قاعدگی دردناک اولیه 358
مرضیه ترشیزی- ناهید گلمکانی- علیرضا سعادتجو- حسن رخشنده
شیر مادر از دیدگاه قرآن و اسلام 367
مطهره گلسان- پروین خلاصه‌زاده
خواص انجیر و زیتون 372
حمیده زارع- مهدیه السادات حاجی میرزاده- زهرا محمدپور- فریده خاوری- احمد رضا متألهی
ص: 5
بررسی ارتباط بینBMP ،BMI و انرژی دریافتی با کیفیت خواب 383
بختیار ترتیبیان- شهریار پریخانی
اصول صحیح تغذیه از دیدگاه قرآن، سنت و طب 391
علی محمد میرجلیلی- علیرضا اسلامی- محمد حسن لطفی- سعیده زارع
ارزش و اهمیت آب از دیدگاه آیات و روایات 409
زهرا معصومی- بیتا فریدونی
خلقت از منظر قرآن، سنّت و طب
خلقت انسان از منظر قرآن در خصوص مراحل تکوین 423
احمد آبزن
اتانازی از دیدگاه قرآن، سنت و طب 434
مسعود بسامی- آمنه ثرتپه
بررسی اسرار خلقت انسان از دیدگاه قرآن و علوم پزشکی 445
زهرا مرتضایی شورکی
خلقت انسان در قرآن 458
هما هنرور
مراحل تکوین جنین در قرآن 467
پروانه رضا سلطانی- فاطمه رافت
ص: 6
بررسی دیدگاه قرآن و روایات اسلامی در مورد لقاح مصنوعی 478
فریبا درخشان
معجزه خلقت انسان از بعد ژنتیکی 486
محمد حسن شیخها- ماریا فقهی
مشکلات ژنتیکی در ازدواج فامیلی از منظر اسلام 491
نسرین قاسمی
شبیه‌سازی؛ افقها و چالشهای پیش‌رو 497
علیرضا کنگرانی فراهانی- ندا تمیزکار
شراب در قرآن، سنت و تازه‌های علم پزشکی 503
اکرم جوکار- محمد رضا حسنی‌قوام
* این مقاله مربوط به محور سلامت روان از منظر قرآن، سنت و طب می‌باشد.
ص: 7
پیام حضرت آیت اللّه العظمی مکارم شیرازی (مد ظلّه العالی) به سوّمین همایش کشوری قرآن و طب
بسم اللّه الرحمن الرحیم
تشکیل این همایش باشکوه را که در موضوع خود کم‌نظیر است، به همه شما عزیزان و همه دست‌اندرکاران تبریک می‌گویم و موفقیّت این همایش را در هدف مقدّس خود از خداوند بزرگ خواهانم.
پیوند این دو واژه یعنی «طب» و «قرآن مجید» جای تعجّب نیست زیرا یکی «علم الأبدان» و دیگری «علم الأدیان» است. و می‌دانیم این دو در حدیث معروف نبوی (ص) که مرحوم علّامه مجلسی در «بحار الانوار» آورده است، در کنار هم قرار گرفته‌اند، آنجا که فرموده «العلم علمان، علم الأدیان و علم الأبدان «1»» و در حدیث دیگری امیر مومنان علی علیه السّلام، آن را جزء چهار علمی شمرده‌اند که برای بشر بسیار لازم است و آن حضرت از آن به‌عنوان «الطب للأبدان «2»» نام برده است.
درست است که قرآن مجید کتاب طبّی نیست همان گونه که کتاب علوم طبیعی نمی‌باشد، بلکه کتاب هدایت به سوی صراط مستقیم و طرق تهذیب نفوس و بهتر زیستن و را رسیدن به سعادت و نزدیک شدن به مقام قرب الهی است، ولی با این حال اشارات زنده‌ای به مسائل مربوط به «طب الأبدان» دارد، چرا که تا بدن سالم نباشد هیچ برنامه معنوی نیز به خوبی اجرا نمی‌شود.
هنگامی که قرآن کیفیت اغذیه صحیح را که بهترین فصل طب پیشگیری و درمانی است مورد توجه قرار می‌دهد و جمله کوتاه و پرمعنی «فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلی طَعامِهِ «3»» را بیان می‌دارد و در جای دیگر به کمیت غذا که بسیار اثرگذار است اشاره کرده و تعبیر «وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا «4»» را بیان می‌دارد.
______________________________
(1). بحار الانوار- جلد اول ص 220.
(2). همان- ص 218.
(3). سوره عبس، آیه 24.
(4). سوره اعراف، آیه 31.
ص: 8
و هنگامی که در جای‌جای قرآن مجید که از نعمت‌های بهشتی سخن می‌گوید، غالبا سخن از میوه‌های بهشتی مطرح است «1».
و هنگامی که از میوه‌های خاصی که در طب امروز بهترین میوه‌ها برای تغذیه سالم شمرده‌شده سخن به میان می‌آورد.
و هنگامی که از شراب و مایعات مست‌کننده و مخدّر به‌عنوان عمل کثیف شیطانی بحث می‌کند «2» و به عکس، عسل را شفابخش برای همگان می‌شمرد، «3» و هنگامی که آمیزش به هنگام عادت ماهانه را امری زیانبار ذکر می‌کند، «4» می‌فهمیم که قرآن به مسأله طب الأبدان نیز توجه خاصی دارد و آن را مهم و بزرگ می‌داند.
امیدوارم اکنون که دانشمندان و پزشکان عزیز ما در این میدان وسیع و ابتکاری گام نهاده‌اند در تمام آیاتی که نمونه مختصری از آن در بالا آمد غور و بررسی کرده، به حقایق جدیدی دست یابد که هم عظمت قرآن را روشن‌تر می‌سازد و هم در طب بهداشتی و درمانی بسیار قابل توجه و اثرگذار است.
بار دیگر از همه پدیدآورندگان و شرکت‌کنندگان در این همایش تشکر کرده و برای موفقیّت همه شما عزیزان از صمیم دل دعا می‌کنیم.
و السّلام علیکم و رحمة اللّه و برکاته ناصر مکارم شیرازی 03/ 01/ 1388
______________________________
(1). سوره‌های: مؤمنون، صافات، مرسلات و ...
(2). سوره مائده، آیه 90.
(3). سوره نحل، آیه 69.
(4). سوره بقره، آیه 222.
ص: 9